VỀ NƠI "KHÔNG BẾN HẠN"

  (Điếu văn tưởng niệm Đại lão Hòa thượng Thích Mãn Giác của Hội Đồng Điều Hành GHPGVNTN Hải Ngoại tại Canada - do Vĩnh Hảo chấp bút ngày 17/10/2006)

Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Ngưỡng bạch Giác linh Hòa thượng,

Dẫu biết ba cõi bốn đại đều không, từ phương xa nghe tin Người thị tịch, chúng con không khỏi bàng hoàng cảm nghe đất trời bặt tiếng, rừng thu phong sờ sững lá vàng im. Gió tạnh, mây ngừng, khơi niềm tiếc nuối. Cảm niệm ân Người mà chưa từng báo đáp; lời chưa tỏ nay trở thành bài truy niệm; hạn kỳ bái kiến vấn an, chừ là lễ truy tiến. Nặng lòng tiếc thương, chỉ biết cúi đầu phủ phục bên kim quan thiên cổ; đem lời hữu hạn kính tiễn Người về nơi "Không Bến Hạn."

Thế sự phù hư huyễn ảo, Người làm thân lữ khách ghé qua hẳn không màng lưu chi dấu tích, nhưng đàn hậu học chúng con làm sao quên được ân sâu đức lớn.

Thế nên, nếu người đã:

Theo vết huyễn ghi những lời huyễn

Trong cõi mộng ứng xử chiêm bao

Thì chúng con xin,

Đốt nén hương tâm tạc dạ truy niệm:

Người chọn sinh vào chốn cố đô

Xuất thân gia tộc thâm tín Tam Bảo

Lại phước duyên có nhiều thân quyến

Từng là những bậc thạc đức cao tăng

Quảng Trị, Thừa Thiên, linh địa Phật gia thiền phổ

Con nhà tông thiếu thời đã tung cánh

Học làm Phật cho thỏa chí siêu phương

Trí Thủ tiền bối đưa chân, Quảng Huệ bổn sư dìu dắt

Thiên Minh tự: đồng chơn nhập đạo

Thuyền Tôn giới đàn: đắc pháp Sa-di

Báo Quốc giới đàn: tiếp thọ Cụ-túc

Đạo hiệu Huyền Không, từ đây dấn bước

Cũng là bút hiệu của một thi tài thời danh sáng chói

Cần tu đạo hạnh, hai mươi tuổi đảm nhận trụ trì Thiên Minh

Giảng sư hoằng pháp, hội trưởng Phật học Cao Nguyên

Du học năm năm, đỗ bằng tiến sĩ Nhật Bản

Về nước giảng dạy, Văn khoa Sài-gòn với Huế

Nơi Đại học Vạn Hạnh lại đảm trách Khoa trưởng Phật học và Triết học Đông phương

Về sau còn đảm nhận Phó Viện trưởng Điều Hành

Tận lực tận tâm, góp phần đáng kể cho văn hóa giáo dục

Cũng không quên chung sức chăm lo xây dựng Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất: Quyền Tổng Vụ trưởng Thanh Niên, rồi lại Tổng Vụ trưởng Văn Hóa

Tiếp thu tinh hoa xứ người cùng nội lực tâm linh truyền thống

Người thao thức một đời cho văn hóa giáo dục Phật giáo và nước nhà

Vận sức đem tài đi vào văn hóa nhân gian

Viết sách, làm thơ, danh bút một thời lừng lẫy

Mái chùa xưa

Hồn dân tộc

Khẳng định nguồn cội muôn đời của tổ tông trước thế cuộc đảo điên và bão lốc tây phương tàn phá.

Tùy duyên hóa độ, Người phải đành lòng ly hương "vắng bóng chùa"

Nơi xứ người chống thiền trượng để xiển dương tổ nghiệp tông môn

Kế thừa Viện chủ Chùa Việt Nam, tiếp chúng độ tăng phần tư thế kỷ

Lập Tổng Hội Phật Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ, Người là đại thọ tùng lâm, qui tụ hàng trăm Tăng Ni và tự viện gần xa

Một lòng vì đạo vì đời, trải bao nhọc nhằn cay đắng

Vẫn an hòa, luôn nở nụ cười bao dung

Huyền Không, Huyền Không

Hồn thơ ấp ủ bao tình đạo

Tiếng lòng tỏa ấm "Hương trần gian"

Từ bi gieo rắc muôn lời đẹp

Hỷ xả xua tan ngàn ý ma

Đã kết "Không gian thành chiếc áo"

Thì có đâu "Kẻ lữ hành cô độc" trên dặm dài viễn ly

MÃN địa hằng sa lạc hoa tụ

GIÁC chúng tòng lâm phương thảo quy (*)

Sinh tử bày vẽ cơn đại mộng

Có-không, còn-mất có thật đâu!

"Mây trắng thong dong" về cố quận

Nghìn năm vẫn tỏa bóng thanh lương.

Nam mô Từ Lâm Tế chánh tông, tứ thập tứ thế, húy thượng Nguyên hạ Cao, tự Mãn Giác, hiệu Huyền Không giác linh Đại lão Hòa thượng thùy từ chứng giám.

Hội Đồng Điều Hành

Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Canada

________________

(*) "Lạc hoa" và "Phương thảo" là hai từ trong câu "Sư tử hống thời phương thảo lục / Tượng vương hồi cố lạc hoa hồng" của Thiền sư Phật Quốc (trong tác phẩm Bách Thành Yên Thủy). Có chỗ ghi là "Sư tử tần thân" thay vì "Sư tử hống thời." Xét ra thì "tần thân" đối xứng với "hồi cố" hơn. Tần thân là vươn mình, cựa mình; hồi cố là quay đầu, quay cổ, ngoái cổ lại. Lạc hoa là hoa rụng, phương thảo là cỏ thơm.

Khi sư tử rống (hoặc sư tử cựa mình) thì cỏ thơm trở nên xanh tươi hơn, còn voi chúa quay đầu thì những hoa đã rụng (lạc hoa) trở nên đỏ thắm (hồng). Hai tĩnh từ "lục" (màu xanh lá cây) và "hồng" (màu đỏ) trong câu này là động từ: lục là xanh tươi lên, hồng là đỏ thắm lên. Có người dịch "Sư tử rống qua làn cỏ biếc, Tượng vương quay lại cánh hoa hồng," đọc nghe thì hay nhưng không lột được cái ý thâm sâu là cỏ thơm và hoa rụng bỗng dưng xanh tươi, đỏ thắm lên khi sư tử và voi chúa cựa mình, ngoái cổ.

"Lạc hoa tụ" và "Phương thảo quy" trong điếu văn này, có ý nói nhân tang lễ của một bậc cao tăng mà những chia rẽ, bất đồng có thể tụ lại trong hòa hợp; và cũng là dịp cho Tăng Ni từ khắp nơi qui hướng.