TÂM CƯU MANG THÙ HẬN
CHUỐC BẤT TẬN KHỔ ĐAU
Tịnh Minh soạn dịch từ Pháp Thoại Pháp Cú
Thuở nọ có một phụ nữ nghèo, chồng mất sớm, ở vậy nuôi đứa con trai cho đến lúc trưởng thành. Thấy ḿnh mỗi ngày một yếu, phần con cũng đă lớn khôn, bà nói:
- Con à, con thấy đấy, nhà ḿnh đơn chiếc, mẹ th́ già rồi, một ḿnh con cáng đáng bao nhiêu công việc trong nhà ngoài ruộng, mẹ thấy con tội nghiệp quá; mẹ đi hỏi vợ cho con nhé!
- Thưa mẹ, người con nói, con muốn ở vậy hầu mẹ suốt đời; biết đâu thêm người th́ thêm chuyện rắc rối.
- Không được đâu con. Con vất vả lắm! Để mẹ hỏi vợ cho con.
Can ngăn hai ba lần không được, người con nói:
- Mẹ định t́m vợ cho con ở nhà nào?
- Th́ nhà bà hai Tương hay nhà ông bốn Chánh cũng được.
- Không được đâu mẹ! Nếu mẹ thương con th́ hăy cưới con gái bác sáu Phúc cho con.
Chiều ḷng con, người mẹ đi hỏi dâu và chọn ngày lành tháng tốt rước dâu về nhà.
Mấy năm sau, không thấy dâu con sanh đẻ, người mẹ t́m hiểu và hay rằng nàng dâu mắc bệnh hiếm muộn, không thể sanh con. Vừa lo, vừa tức, bà gọi con, nói:
- Mày vừa ḷng rồi đấy! Một hai mày bắt tao cưới con Tâm, con gái ông sáu Phúc cho mày, bây giờ nó trơ như đá mày thấy chưa! Nếu mày không có con th́ gia đ́nh ḿnh tuyệt diệt. Con hăy nghe lời mẹ, để mẹ kiếm vợ khác cho con.
- Thôi mẹ à, đủ rồi!
Nhưng người mẹ vẫn khăng khăng t́m vợ khác cho con.
Cô dâu bất hạnh nghe được ư định của mẹ chồng, bèn nảy sanh một ư:
- Con trai nào mà chẳng nghe lời cha mẹ. Nếu để bà t́m dâu khác, rồi sanh con đẻ cháu th́ ḿnh khác ǵ con nô lệ; chi bằng ḿnh cưới vợ bé cho anh ấy.
Thấy cô Thảo, con ông bà năm Định, nết na thùy mị, có thể phải ḷng với chồng ḿnh; nàng đến dạm hỏi nhưng bị ông bà từ chối. Nàng giải thích:
- Tôi vô phúc mang bịnh hiểm nghèo, không thể sanh con, nối nghiệp ḍng tộc; nay ông bà bằng ḷng gả con gái cho chồng tôi, mai kia cô ấy có con, gia nghiệp sẽ thuộc về cô ấy, tôi có nghĩa ǵ; vả lại tôi cũng rất thương yêu cô ấy.
Nghe xuôi tai, ông bà bằng ḷng; nàng lựa ngày đưa dâu về nhà chồng.
Sau đó một ư nghĩ oan nghiệt xuất hiện trong đầu óc nàng:
- Nếu con hầu này sanh con, nó sẽ nghiễm nhiên thành bà chủ. Ta nhứt định không cho nó làm mẹ.
Nàng ra bộ thương yêu chiều chuộng, nói:
- Khi nào em có thai, cho chị biết nhé!
- Cảm ơn chị! Em? đă có bầu, cô thứ đáp.
Thế là ngày ngày nàng tự tay chăm sóc cơm nước, và rồi một hôm trộn thuốc độc vào tô cháo làm cho cô thứ trụy thai. Nàng âm mưu làm cô thứ trụy thai hai lần. Đến khi mang thai lần thứ ba, các bà hàng xóm thương t́nh, hỏi:
- Này, sao cô hư thai hoài vậy?
Cô kể qua cung cách chăm sóc của bà cả, các bà bực tức nói:
- Chỗ bà con láng giềng tụi tui mới nói nghen, có lẽ cô bị đầu độc rồi đó! Con mẹ đóù gớm lắm đấy! Lần này cô đừng để cho nó biết rằng cô có bầu, nghe chưa?
- Dạ!? cảm ơn hai bác.
Cô không nói ǵ nhưng bà cả thấy bụng cô lớn dần nên ra vẻ lo lắng hỏi:
- Sao em có bầu mà không cho chị biết?
- Chính bà đưa tôi về đây rồi cũng chính bà ra tay trục thai tôi hai lần. Cho bà biết làm ǵ nữa! Cô nói một cách giận dữ.
Lạnh lùng như băng giá, nàng âm thầm theo dơi cô thứ, rồi một hôm, lợi dụng thời cơ, nàng đổ thuốc độc vào sữa cho cô thứ uống; và, mặc dù thai nhi đă lớn, nhưng cũng bị sanh non; cô thứ đau đớn quằn quại, nói:
- Mày đă giết tao! Chính mày đưa tao về đây rồi cũng chính mày giết ba mẹ con tao. Nay tao chết, tao sẽ đầu thai làm quỷ Dạ-xoa để ăn tươi nuốt sống các con mày.
Thề xong, cô trút hơi thở cuối cùng trong cơn hận thù, tức tưởi.
Người chồng uất ức, bắt trói con vợ oan nghiệt lại, nói rằng:
- Chính mày hủy hoại gia đ́nh tao!
Nói xong, chàng lên gối, xuống chỏ, dần mụ vợ quái ác một trận chí tử. Mụ ngă bịnh và chết một cách thê thảm.
Sau đó hai bà oán thù chồng chất, vay trả trả vay liên tiếp trong ba đời. Khi th́ thành mèo thành gà, lúc th́ thành hươu thành báo; mục đích là quyết tâm rửa hận diệt thù. Đến đời thứ ba, bà thứ đầu thai thành quỷ Dạ-xoa, bà cả thành một cô gái nghèo khổ, xấu xí tại Xá-vệ.
Lớn lên, cô gái lấy chồng và đến ở gần cổng thành. Sau một thời gian, cô sanh được một bé trai. Quỷ Dạ-xoa cải dạng thành bạn thân đến thăm và thừa cơ ăn tươi nuốt sống em bé. Hai lần bị quỷ Dạ-xoa ăn thịt con ḿnh, lần mang thai thứ ba, cô nói với chồng:
- Anh à, đă hai lần con ḿnh bị quỷ Dạ-xoa ăn thịt. Nay để em về bên nhà cha mẹ em sanh đẻ.
Chiều ḷng vợ, người chồng đồng ư; và sau một năm mẹ tṛn con vuông, hai vợ chồng làm lễ đặt tên cho con rồi đưa con về nhà lại. Trên đường qua trước tu viện có một hồ nước, người vợ trao con cho chồng rồi xuống hồ tắm; tắm xong lên bế con cho chồng xuống tắm. Trong khi đang ngồi cho con bú th́ quỷ Dạ-xoa lù lù tiến tới, người vợ hoảng hốt thét lên :
- Anh ơi? anh ơi!? Lẹ lên? lẹï lên!? Quỷ Dạ-xoa tới!? Cô vừa la vừa bế con chạy thẳng vô tu viện.
Bấy giờ Thế Tôn đang thuyết pháp giữa Tăng chúng. Người vợ đặt con dưới chân Ngài, nói:
- Con cho Ngài cháu này. Xin Ngài cứu lấy mạng cháu!
Quỷ Dạ-xoa cũng xông vào nhưng bị thần Xu-ma-na (Sumana) chận lại tại cổng. Đức Thế Tôn bảo A-nan ra gọi Dạ-xoa vào. Vừa thấy quỷ dạ xoa, người vợ thét lên:
- Quỷ Dạ-xoa!? Bạch Thế Tôn.
- Hăy để Dạ-xoa vào, đừng làm ồn. Thế Tôn nói.
Quỷ Dạ-xoa đứng tần ngần trước mặt Đức Thế Tôn, Ngài nói:
- Tại sao ngươi làm thế? Ngươi đă không đối diện với Như Lai sao? Ngươi đă nuôi dưỡng hận thù như ḷng dạ cú diều qua bao số kiếp. Sao ngươi không trả hận thù lại cho hận thù? Hận thù không dập tắt được hận thù, chỉ có t́nh thương mới dập tắt được hận thù.
Ngài đọc kệ:
Hận thù diệt hận thù,
Đời này không thể có,
Từ bi diệt hận thù,
Là định luật ngh́n thu.
(PC. 5)
Quay sang người phụ nữ, Đức Thế Tôn nói:
- Hăy đưa cháu cho quỷ Dạ-xoa.
- Con sợ lắm!? Bạch Thế Tôn.
- Đừng sợ! Con không c̣n lư do để sợ quỷ Dạ-xoa nữa.
Bà mẹ trẻ đưa con cho quỷ Dạ-xoa. Dạ-xoa bế cháu lên, vuốt ve, âu yếm, xong trả cháu lại cho mẹ nó rồi bưng mặt khóc nức nở.
- Tại sao ngươi khóc? Đức Thế Tôn hỏi.
- Bạch Thế Tôn, trong quá khứ con đă xoay xở trăm phương ngh́n kế để kiếm được miếng ăn, nhưng vẫn không đủ. Bây giờ làm sao con sống đây!
- Đừng lo! Đức Thế Tôn an ủi.
Quay sang người mẹ, Ngài nói:
- Hăy đưa quỷ Dạ-xoa về nhà, mỗi tối nấu cháo loăng cho Dạ-xoa ăn.
Người vợ đưa quỷ Dạ-xoa về và cho ở trên mái nhà. Nhưng đến vụ mùa, cần suốt lúa đưa lên đưa xuống, quỷ Dạ-xoa cứ nơm nớp lo sợ đầu ḿnh sẽ bị bửa ra làm hai, nên xin gia chủ cho ở nơi khác. Ở đâu Dạ-xoa cũng phập phồng lo sợ, hoảng hốt trong ḷng. Cuối cùng gia chủ phải đưa Dạ-xoa ra ở một nơi thanh vắng ngoài đồng, và từ đó Dạ-xoa hết ḷng hộ tŕ gia trạch và toàn thể dân làng.